LÆRT 2025 verður haldið dagana 13.-15. nóvember 2025 í Menntaskóla Borgarfjarðar.

LÆRT dregur nafn sitt af lærdómssamfélagi raunvísinda- og tæknigreinakennara og er markmið þess að bjóða kennurum sem koma að STEM greinum upp á vettvang til að mynda tengsl, miðla reynslu og þróa sig í starfi.

Nánari upplýsingar ásamt dagskrá má finna á heimasíðu LÆRT: https://laert.is

Snemmskráningu lýkur 22. júní og skráning fer fram hér: tinyurl.com/laert-2025

Þrjú ný námskeið eru nú aðgengileg á vef Opnu Menntafléttunnar og eru þau um Stærðfræðinám og upplýsingatækni fyrir öll aldursstig grunnskólans.

Anna Kristjánsdóttir, fyrsti formaður Flatar, prófessor emerítus í stærðfræðimenntun og frumkvöðull á því sviði lést 9. apríl síðastliðinn. Í minningu hennar verður sérstakt Önnuhorn í Flatarmálum í vetur. Þar mun birtast hluti skrifa Önnu um stærðfræðinám og –kennslu frá áttunda áratug síðustu aldar og fram á þessa öld. Anna lagði mikla rækt við starfsþróun kennara og stuðning við stærðfræðikennara á vettvangi. Hún var framsækin og mörg skrifa henna eiga erindi við okkur í dag. Fyrsti þáttur Önnuhorns birtist í Flatarmálum í dag 14. október sem var afmælisdagur Önnu.

Í dag birtist greinin Heilabrot og hugkvæmni í Flatarmálum í tilefni þess að afmælisdagur Önnu Kristjánsdóttur prófessors í stærðfræðimenntun var 14. október en hún lést fyrr á þessu ári. Í greininni fjallar Þuríður Ástvaldsdóttir um námskeiðið Heilabrot og hugkvæmni sem var haldið í lok síðustu aldar og var ætlað stærðfræðikennurum. Námskeiðið var frumkvöðlaverkefni að ýmsu leyti eins og fram kemur í greininni. Anna Kristjánsdóttir var aðalhönnuður og stjórnandi námskeiðsins og var Þuríður henni til aðstoðar ásamt fleiri kennurum. Lögð var áhersla á mikilvægi skilnings nemenda í stærðfræðinámi og byggði námskeiðið á að nemendur fengju góðar þrautir til að glíma við. Í greininni er meðal annars sagt frá áherslum og fyrirkomulagi námskeiðsins og sagt frá nokkrum þrautum úr þrautabankanum sem tilheyrði námskeiðinu.

Hugsandi skólastofa – Yfir hundrað kraftmiklir stærðfræðikennarar tóku þátt í tveimur námskeiðum SamSTEM um hugsandi skólastofu í júní síðastliðnum. Leiðbeinandi á námskeiðunum var sjálfur maðurinn á bak við hugmyndina, Peter Liljedahl. Í Flatarmálum má nú lesa frásagnir þriggja grunn- og framhaldsskólakennara af þátttöku og vangaveltur að námskeiði loknu. Í greininni Hugsandi skólastofa – Reynsla kennara af þátttöku í námskeiðum má lesa um hve hvetjandi þátttaka í námskeiðum getur verið.

Stutt umfjöllun um greinina Skapandi stærðfræði í bókinni Með nesti og nýja skó.

Nýlega var haldið útgáfuhóf vegna nýrrar og endurbættrar útgáfu af bókinni Með nesti og nýja skó. Greinar um tengsl leikskóla, grunnskóla og frístundaheimila. Ritstjórar hennar eru Jóhanna Einarsdóttir og Björn Rúnar Egilsson.

Bókin inniheldur 13 fræðigreinar þar sem sagt er frá niðurstöðum rannsókna sem tengjast menntun ungra barna og þáttaskilunum þegar skilið er við leikskóla og grunnskólastig hefst og er fjallað um þau mál frá ýmsum sjónarhornum.

Í bókinni er að finna áhugaverða grein eftir Ósk Dagsdóttur, lektor á Menntavísindaviði Háskóla Íslands sem ber heitið Skapandi stærðfræði. Starfsþróunarverkefni í íslenskum grunnskóla. Ósk stóð fyrir starfendarannsókn í íslenskum grunnskóla um skapandi stærðfræðinám í samstarfi við kennara í 1.- 4. bekk og list- og verkgreinakennara við skólann. Markmið rannsóknarinnar var að kanna hvernig kennarar upplifðu áhrif starfsþróunar á uppeldisfræðilega sýn, stærðfræðikennslu og stærðfræðinám nemenda. Tilgangurinn var að varpa ljósi á hvernig megi vinna með skapandi stærðfræði á áhrifaríkan hátt í skólastarfi. Gengið var út frá þeirri grunnhugmynd að sköpun skipti máli fyrir nám nemenda.

Áhugavert er að lesa niðurstöður rannsóknarinnar sem varpa ljósi á jákvæða upplifun þátttakenda af starfsþróunarverkefni sem miðar að því að efla eigin kennsluhætti í stærðfræði sem skilaði sér í auknum tækifærum nemenda til að dýpka skilning, þekkingu og leikni í stærðfræði. Meðal þess sem kom fram var að þátttakendur töluðu um mikilvægi samræðna í stærðfræðikennslu og notkun hlutbundinna gagna. Þeir töluðu um nauðsyn þess að nemendur fái rými til að læra og þroskast af mistökum og ennfremur töldu þeir að hugtakaskilningur nemenda væri almennt betri ef þeir fengju að ræða saman og nota hlutbundin gögn í stað þess að reikna aðeins í bók. Leikur, verkleg vinna og samræður væru því lykill að skapandi stærðfræðinámi.

Þessi grein á erindi við alla sem vilja efla sköpun í stærðfræðinámi og stuðla að samþættingu námsgreina og samfellu milli skólastiga. Kennarar á yngsta stigi grunnskólans og eldri stigum leikskólans eru hvattir til að lesa hana og kynna sér hvernig vinna megi með sköpun í stærðfræðinámi.

Rannsóknir og fagþróun

Í apríl 2025 kom út bókin Gæði kennslu – námstækifæri fyrir alla nemendur. Ritstjórar hennar eru Anna Kristín Sigurðardóttir, Hermína Gunnþórsdóttir og Rúnar Sigþórsson.

Bókin er afrakstur þátttöku íslenskra rannsakenda í norrænu rannsókninni Quint (Quality in Nordic Teaching). Í bókinni er að finna 15 áhugaverða kafla um íslenskt skólastarf. Ríflega helmingur kaflanna fjallar beint um niðurstöður Quint-rannsóknarinnar þar sem fókus er á greiningu á gæðum kennslu í íslensku, stærðfræði og samfélagsfræði. Þar er byggt á gögnum úr myndupptökum og þau greind með greiningarlyklinum PLATO. Ágætlega er gerð grein fyrir PLATO sem allir kennarar geta nýtt sér til að greina eigin kennslu og leita leiða til að bæta einstaka þætti kennslu sinnar. Auk þess eru í bókinni kaflar þar sem gæði kennslu eru skoðuð frá fleiri hliðum.

Pælt í PISA

Greining á stöðu læsis á stærðfræði, fyrsti fundur af sjö, þar sem markmiðið var að kafa dýpra í niðurstöður PISA-rannsóknarinnar 2022, fór fram 15. janúar 2024 í Stakkahlíð, Bratta.

Á þessum fyrsta fundi var staða læsis á stærðfræði greind:

Guðmundur Bjarki Þorgrímsson, sérfræðingur við Menntamálastofnun, gaf yfirlit yfir niðurstöður PISA 2022 á stöðu stærðfræðilæsis.
Freyja Hreinsdóttir, prófessor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, rýndi dýpra í niðurstöður.
Berglind Gísladóttir, lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, stýrði fundinum og umræðum í lok fundar.

Um fjörutíu manns mættu á staðinn og tæplega 90 manns fylgdust með þessum fyrsta fundi í streymi á Zoom.

▶️ Upptaka af fundinum er aðgengileg hér.